Ιφιγένεια - Iphigenia

 

Η Ιφιγένεια ήταν κόρη του βασιλιά των Μυκηνών Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας.

Μετά την αρπαγή της Ωραίας Ελένης, ο Μενέλαος ζήτησε τη βοήθεια των Ελλήνων βασιλέων για να μην μείνουν ατιμώρητοι οι Τρώες. 

Οι Έλληνες ετοίμασαν τα πλοία τους, ένα μεγάλο εκστρατευτικό σώμα με αρχηγό τον βασιλιά των Μυκηνών Αγαμέμνονα.

Συγκεντρώθηκαν στην Αυλίδα τα πλοία των Αχαιών έτοιμα για τον απόπλου αλλά παρέμεναν αγκυροβολημένα μιας και επικρατούσε άπνοια.

Ο μάντης Κάλχας είπε ότι για να φυσήξει θα πρέπει να εξευμενίσουν τη Θεά Άρτεμη.

Η Άρτεμις είχε εξοργιστεί με τον Αγαμέμνονα γιατί στο δάσος της Αυλίδας σκότωσε το ιερό ελάφι της.

Ο Κάλχας ήταν σαφής, θα πρέπει ο Αγαμέμνων να θυσιάσει την κόρη του Ιφιγένεια.

Έφτασαν στην Αυλίδα η Ιφιγένεια με την μητέρα της Κλυταιμνήστρα με το πρόσχημα ότι θα παντρευτεί τον Αχιλλέα.

Εκεί ανακαλύπτουν την τραγική αλήθεια. 

Ο Αγαμέμνων χωρίς να το θέλει οδήγησε την Ιφιγένεια στο βωμό για την ανθρωποθυσία.

Τη στιγμή της θυσίας η Άρτεμις εμφανίστηκε προσφέροντας αντί της Ιφιγένειας ένα ελάφι.

Μετά πήρε την Ιφιγένεια και την οδήγησε στην Ταυρίδα όπου έγινε ιέρειά της.

Η αποστολή της ιέρειας ήταν να θυσιάζει όποιον ξένο Έλληνα έφθανε στη χώρα.

Μια ημέρα φέραν για θυσία τον αδελφό της Ορέστη με τον φίλο του Πυλάδη.

Οι δυο φίλοι πήγαν στην Ταυρίδα μετά από χρησμό του Μαντείου των Δελφών για να αρπάξουν το ξόανο της Αρτέμιδας.

Το ξόανο ήταν σκαλιστή ξύλινη λατρευτική εικόνα της Αρτέμιδας που είχε πέσει από τον ουρανό.

Αυτό ήταν θέλημα των Θεών για να εξαγνιστεί ο Ορέστης για τον φόνο της μητέρας του Κλυταιμνήστρας. 

Η Ιφιγένεια παρέδωσε το ιερό ξόανο και έφυγε μαζί με τον αδελφό της και τον φίλο του για την Αθήνα. 

Η Ιφιγένεια πέθανε στα Μέγαρα ή κατά μία άλλη εκδοχή η Άρτεμις την έκανε αθάνατη ως Θεά Εκάτη.

Ο μύθος έχει και άλλες εκδοχές

Η Ιφιγένεια, ο Ορέστης και ο Πυλάδης φεύγουν από την Ταυρίδα

Αμφορέας (330-320 π.Χ.)

 Μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη 

Η  Ιφιγένεια ιέρεια της Αρτέμιδας μαζί με άλλες ιέρειες στην Ταυρίδα υποδέχονται τον Ορέστη και τον Πυλάδη.

Τοιχογραφία από Πομπηία 

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στη Νάπολη

Η θυσία της Ιφιγένειας

Τοιχογραφία από Πομπηία (1ος αιώνας μ.Χ.)

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στη Νάπολη

Ορέστης και Ιφιγένεια 

Ρωμαϊκή σαρκοφάγος

Γλυπτοθήκη Μονάχου

Ιφιγένεια του Πυθαγορείου από Λευκό και μαύρο μάρμαρο αντίγραφο ελληνιστικής περιόδου

Αρχαιολογικό Μουσείο Πυθαγορείου στη Σάμο

H Άρτεμις σώζει την Ιφιγένεια

Νέα Γλυπτοθήκη του Κάρλσμπεργκ στην Κοπεγχάγη

Λεπτομέρεια

H Άρτεμις σώζει την Ιφιγένεια

Αντίγραφο

H Άρτεμις σώζει την Ιφιγένεια

Αντίγραφο

Η θυσία της Ιφιγένειας

 Φρανσουά Περιέ (1632-33)

Μουσείο Καλών Τεχνών της Ντιζόν στη Γαλλία

Η θυσία της Ιφιγένειας

Μπερτολέ Φλεμάλ (1646-47)

Η θυσία της Ιφιγένειας

Ζαν Τασέλ (1650-60)

Ανάκτορο Arkhangelskoye κοντά στη Μόσχα 

Η θυσία της Ιφιγένειας

Γιαν Στέιν (1671)

Συλλογή Λέιντεν

Η θυσία της Ιφιγένειας

Charles de La Fosse (1680)

Παλάτι Βερσαλλιών

Λεπτομέρεια

Η θυσία της Ιφιγένειας

Johann Michael Rottmayr (1690-91)

Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννη 

Η θυσία της Ιφιγένειας

Άρνολντ Χαουμπράκεν (1690-1700)

Εθνικό Μουσείο Ολλανδίας στο Άμστερνταμ 

Η Ιφιγένεια στην Ταυρίδα 

Ανώνυμος ζωγράφος, Γαλλική Σχολή (17ος αιώνας)

Μουσείο Καλών Τεχνών Βρέστης Γαλλίας

Η θυσία της Ιφιγένειας

Giambattista Crosato (1733)

Οροφογραφία στην Κυνηγετική Βασιλική Κατοικία σε οικισμό του Τορίνο Ιταλίας

Λεπτομέρεια

Η θυσία της Ιφιγένειας

Γιάκοπο Αμιγκόνι (1740)

Μουσείο Καλών Τεχνών Βρέστης στη Γαλλία 

Μπούστο Ιφιγένειας 

 Michel-Ange Slodtz (1740)

Η θυσία της Ιφιγένειας

Gabriel Francois Doyen (1749)

Ίδρυμα Bemberg στην Τουλούζη 

Η θυσία της Ιφιγένειας

Τζανμπατίστα Τιέπολο (1747-50)

Μουσείο Τέχνης στο Αμβούργο

Η θυσία της Ιφιγένειας

Charles-Andree van Loo (1755)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

Η θυσία της Ιφιγένειας

Σαρλ Ανρέ βαν Λου (1757)

Ανάκτορο Σανσουσί στην πόλη Ποτσνταμ Γερμανίας 

Η θυσία της Ιφιγένειας

Τζανμπατίστα Τιέπολο (1757)

Βίλα Βαλμαράνα στη Βιτσέντζα Ιταλίας

Η θυσία της Ιφιγένειας

Τζανμπατίστα Τιέπολο (1757)

Βίλα Βαλμαράνα στη Βιτσέντζα Ιταλίας

Ιφιγένεια ιέρεια της Αρτέμιδας

Rene Michel Slodtz (1759)

Μουσείο Καλών Τεχνών στην πόλη Λυών Γαλλίας 

Η θυσία της Ιφιγένειας

Jean Bernard Restout (1760)

Η θυσία της Ιφιγένειας

Τζανμπατίστα Τιέπολο (1760)

Παλάτι Βαϊμάρης 

Ο Ορέστης και ο Πυλάδης ως θύματα μπροστά στην Ιφιγένεια 

Μπένζαμιν Γουέστ (1766)

Πινακοθήκη Τέιτ στο Λονδίνο 

Η θυσία της Ιφιγένειας

Τζανμπατίστα Τιέπολο (1770)

Ιδιωτική συλλογή

Η θυσία της Ιφιγένειας

Πομπέο Μπατόνι (1708-1787)

Ιδιωτική συλλογή

Αχιλλέας, Κλυταιμνήστρα, Ιφιγένεια και Αγαμέμνων 

Νταβίντ (1819)

Μουσείο Τέχνης Kimbell στην πόλη Φορτ Γουόρθ στο Τέξας των Η.Π.Α.

Ιφιγένεια

Άνσελμ Φόιερμπαχ (1862)

Μουσείο στην πόλη Ντάρμστατ Γερμανίας 

H Άρτεμις σώζει την Ιφιγένεια

Φερδινάνδος Βάγκνερ (1893)

Οροφογραφία στο κάστρο Ratibor στην πόλη Ροτ Γερμανίας 

Ορέστης και Πυλάδης στην Ταυρίδα 

Τεφροδόχος από ελεφαντόδοντο (19ος αιώνας μ.Χ.)

Μουσείο Τέχνης Ουόλτερς στη Βαλτιμόρη της πολιτείας Μέριλαντ των Η.Π.Α.

H Άρτεμις σώζει την Ιφιγένεια

Felix Soules (1857-1904)

Ιφιγένεια και Ορέστης 

Γλυπτό του Γκούσταβ Έμπερλαϊν (1847-1926)

Κήπος στη βίλα Μποργκέζε στη Ρώμη 

Ιφιγένεια και Ορέστης 

Γλυπτό του Γκούσταβ Έμπερλαϊν (1847-1926)

Κήπος στη βίλα Μποργκέζε στη Ρώμη

Λεπτομέρεια

Η ηθοποιός Τατιάνα Παπαμόσχου στο ρόλο της Ιφιγένειας στην ομώνυμη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη (1977)